Cizîra Botanlı Bedirhaniler

Emir Bedirhan; Botan’ın son beyi. 1835’te “Hakimê Kurdistan” oldu, giderek güçlendi, adına hutbeler okundu, Cizre’de barut üretimi için fabrikalar kurdurttu, savaş ve silah uzmanı yetiştirmek için Avrupa’ya öğrenci gönderdi, Van Gölü’nde gemi yapım çalışmalarına başladı, “Kürt hükümeti” kurdu, Cizre’yi başkent yaptı, adına sikkeler basıldı. Merkezi hükümete başkaldırdı. Osmanlı yandaşlarının bir kısmını yanına çekti, zorlandı, Ewrex Kalesi’ne sığındı, aylarca direndikten sonra kale düştü, teslim alındı. İstanbul’a götürüldü. Girit’e sürüldü, Şam’da öldü.

Ve Mir’in ailesi… Bedirhaniler. “Kürt ulusal hareketinin babası” olarak nitelenen Bedirhan Paşa’nın ailesi, Kürtlerin modern tarihine damgasını vurmuştur. Kürt tarihindeki birçok “ilk”i onlar gerçekleştirmiştir.

Malmîsanij kitabında Bedirhanilerin soyağacını çıkarıyor; Kürtlerin efsanevi önderi Mir Bedirhan’dan ilk Kürtçe gazeteyi çıkaran Mikdad Midhat’a, balerin Leyla Bedirhan’dan cumhuriyetin ilk maarif bakanlarından Vasıf Çınar’a, Emin Ali Bedirhan’dan Tahir Kutay’a, Kürtçenin “Hawar”ı Celadet Ali Bedirhan’dan Osmanlı-Rus Savaşı’nda vücudunda 25 yara açılan Ali Şamil Paşa’ya yakın tarihimizin önemli aktörlerini tanıtıyor.

Bedirhani Ailesi Derneği’nin tutanaklarıyla 1920’lerin İstanbul’undan bir kesitin sunulduğu kitabın sonunda küçük bir albüm de yer alıyor.